กถาวตฺถุ

ปุจฺฉา – เตนาวุโส ภควตา สพฺพปรมตฺถปญฺญตฺติธมฺมกุสเลน อภิธมฺมปิฏเก จตุตฺถํ ปุคฺคลปญฺญตฺติปฺปกรณํ เทเสตฺวา ตทนนฺตรํ ปญฺจมํ กถาวตฺถุปฺปกรณํ กถํ เทสิตํฯ

วิสฺสชฺชนา – สพฺพปรมตฺถปญฺญตฺติธมฺมกุสเลน ภนฺเต ภควตา โลเก อคฺคปุคฺคเลน อภิธมฺมปิฏเก จตุตฺถํ ปุคฺคลปญฺญตฺติปฺปกรณํ เทเสตฺวา ตทนนฺตรํ กถาวตฺถุเทสนาย วาเร สมฺปตฺเต ‘‘อนาคเต มม สาวโก โมคฺคลิปุตฺตติสฺสตฺเถโร นาม อุปฺปนฺนํ สาสนมลํ โสเธตฺวา ตติยสงฺคีติํ กโรนฺโต ภิกฺขุสงฺฆสฺส มชฺเฌ นิสินฺโน สกวาเท ปญฺจ สุตฺตสตานิ ปรวาเท ปญฺจาติ สุตฺตสหสฺสํ สโมธาเนตฺวา, อิมํ ปกรณํ ภาเชสฺสตี’’ติ ตสฺโสกาสํ กโรนฺเตน ปุคฺคลวาเร อฏฺฐมุขา วาทยุตฺติํ อาทิํ กตฺวา สพฺพกถามคฺเคสุ อสมฺปุณฺณภาณวารตฺถาย ตนฺติยา มาติกา นิกฺเขปมตฺเตน ปญฺจมํ กถาวตฺถุปฺปกรณํ สํเขปโต เทสิตํฯ

ปุจฺฉา – อธุนา ปากฏํ ปนาวุโส วิตฺถารํ กถาวตฺถุปฺปกรณํ กทา เกน กตฺถ กถญฺจ วิตฺถารโต วิภชิตฺวา เทสิตํฯ

วิสฺสชฺชนา – ตํ โข ภนฺเต ภควโต นยมุขํ นิสฺสาย อายสฺมตา มหาโมคฺคลิปุตฺตติสฺสตฺเถเรน ตติยสํคีติกาเล ปาฏลิปุตฺเต อโสการาเม สฏฺฐิภิกฺขุสตสหสฺสานํ สมาคเม ภควตา ทินฺนนยวเสน ตถาคเตน ฐปิตมาติกํ วิภชนฺเตน สกวาเท ปญฺจสุตฺตสตานิ ปรวาเท ปญฺจาติ สุตฺตสหสฺสํ อาหริตฺวา อิทํ ปรวาทมถนํ อธุนา ปากฏํ กถาวตฺถุปฺปกรณํ วิตฺถารโต วิภชิตฺวา เทสิตํฯ

ปุจฺฉา – กติ อาวุโส ตตฺถ กถาโย เตน อายสฺมตา มหาโมคฺคลิปุตฺตติสฺสตฺเถเรน วิตฺถารโต วิภชิตฺวา กถิตาฯ

วิสฺสชฺชนา – ตตฺถ ภนฺเต วาจนามคฺคโต ทฺเว จ สตานิ สตฺตวีสติ จ กถาโย อายสฺมตา มหาโมคฺคลิปุตฺตติสฺสตฺเถเรน วิตฺถารโต วิภชิตฺวา กถิตาฯ

ปุคฺคลกถา

ปุจฺฉา – กถญฺจาวุโส ตตฺถ ปฐมา ปุคฺคลกถา อายสฺมตา มหาโมคฺคลิปุตฺตติสฺสตฺเถเรน วิตฺถารโต วิภชิตฺวา กถิตาฯ

วิสฺสชฺชนา – ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถนาติ, อามนฺตาฯ โย สจฺจิกฏฺโฐ ปรมตฺโถ, ตโต โส ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถนาติ, น เหวํ วตฺตพฺเพฯ อาชานาหิ นิคฺคหํ หญฺจิ ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถน, เตน วต เร วตฺตพฺเพ ‘‘โย สจฺจิกฏฺโฐ ปรมตฺโถ, ตโต โส ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถนา’’ติฯ ยํ ตตฺถ วเทสิ ‘‘วตฺตพฺเพ โข ‘ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถน’, โน จ วตฺตพฺเพ ‘โย สจฺจิกฏฺโฐ ปรมตฺโถ, ตโต โส ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถนา’’ติ, มิจฺฉาติ เอวมาทินา ภนฺเต ตตฺถ ปฐมา ปุคฺคลกถา ปญฺจ ภาณวารมตฺตาย ตนฺติยา อายสฺมตา มหาโมคฺคลิปุตฺตติสฺสตฺเถเรน วิตฺถารโต วิภชิตฺวา กถิตาฯ